- ITHARDWARE.PL
- Poradniki
- Płyty główne
- Poradnik: różnice między chipsetami oraz dobór odpowiedniego dla siebie modelu
Tomasz Cugowski | | 0
- Spodobało Ci się? Podziel się ze znajomymi!
- Udostępnij
- Tweetnij
- Skomentuj
Poradnik doboru chipsetu płyty głównej
Mnogość chipsetów w ofertach firm AMD i Intel może bez trudu wpędzić mniej rozeznanego w temacie nabywcę w zakłopotanie. Wszak gdy nie wie on, czym dokładnie się różnią, podjęcie decyzji poważnie się komplikuje i dlatego też postanowiłem, wzorem materiału poświęconego RAM, przygotować kolejny poradnik, tym razem poruszający tematykę właśnie mostków południowych. Celem wyjaśnienia, dlaczego w dalszej części tekstu te dwa określenia będą używane zamiennie, w obecnych czasach mostek północny jest całkowicie zintegrowany w procesorze, stąd na płycie głównej występuje wyłącznie południowy, a więc de facto są to aktualnie synonimy. Przechodząc zaś do rzeczy, na początek myślę, że warto byłoby wyjaśnić, czym właściwie jest chipset. W skrócie, to układ montowany na płycie głównej, który odpowiada za obsługę standardów USB i SATA, a także za dostarczenie dodatkowych linii PCIe, dzięki którym producent płyty może m.in. udostępnić więcej złącz M.2 i do których podłączane są np. karty sieciowe LAN/Wi-Fi czy dodatkowe kontrolery USB. Poza tym warto pamiętać, że na platformie AMD AM4 procesor dodatkowo rozszerza funkcjonalność mostka południowego, dokładając od siebie cztery kolejne USB 3.2 Gen 1/2 i cztery linie PCIe dla dysku M.2, które można zamienić na dwie linie + dwa porty SATA. Innymi słowy, od chipsetu w dużej mierze zależy funkcjonalność płyty, a więc i całego peceta, ale na tym różnice oczywiście się nie kończą, o czym przekonacie się przegladając poniższą tabelę.
Dobór chipsetu odpowiedniego do swoich wymagań jest ważnym etapem budowania zestawu komputerowego. Zobaczmy, czym różnią się poszczególne układy.
- AMD (seria 300/400)
- AMD (seria 500)
- Intel (seria 400)
- Intel (seria 500)
Porównanie chipsetów dla procesorów firmy AMD (seria 300/400) | |||||
---|---|---|---|---|---|
Model | A320 | B450 | X470 | ||
Obsługiwane procesory | Ryzen 1000/2000/3000 APU Ryzen 2000/3000 | Ryzen 1000/2000/3000/5000 APU Ryzen 2000/3000/4000/5000 | Ryzen 1000/2000/3000/5000 APU Ryzen 2000/3000/4000/5000 | ||
Połączenie z CPU | 3.0 x4 | 3.0 x4 | 3.0 x4 | ||
Maksymalny zegar RAM | Odblokowany | Odblokowany | Odblokowany | ||
Podkręcanie procesora | Nie | Tak | Tak | ||
Porty USB 2.0 | 6 | 6 | 6 | ||
Porty USB 3.2 Gen 1 | 2 | 2 | 6 | ||
Porty USB 3.2 Gen 2 | 1 | 2 | 2 | ||
Porty USB 3.2 Gen 2x2 | Brak | Brak | Brak | ||
Porty SATA 6 Gb/s | 2 + 2 (lub PCIe 3.0 x2) | 2 + 2 (lub PCIe 3.0 x2) | 4 + 2 (lub PCIe 3.0 x2) + 2 (lub PCIe 3.0 x2) | ||
SATA RAID | 0/1/10 | 0/1/10 | 0/1/10 | ||
Linie PCIe chipsetu | 2.0 4x | 2.0 6x | 2.0 8x | ||
PCIe 4.0 dla linii CPU (tylko Ryzen 3000/5000) | Nie | Nie | Nie | ||
Konfiguracja linii CPU | x16 + x4 | x16 + x4 | x16 + x4 x8/x8 + x4 | ||
TDP | 5 W | 5 W | 5 W | ||
Aktywne chłodzenie | Nie | Nie | Nie |
Porównanie chipsetów dla procesorów firmy AMD (seria 500) | |||||
---|---|---|---|---|---|
Model | A520 | B550 | X570 | ||
Obsługiwane procesory* | Ryzen 3000/5000 APU Ryzen 4000/5000 | Ryzen 3000/5000 APU Ryzen 4000/5000 | Ryzen 2000/3000/5000 APU Ryzen 2000/3000/4000/5000 | ||
Połączenie z CPU | 3.0 x4 | 3.0 x4 | 4.0 x4 | ||
Maksymalny zegar RAM | Odblokowany | Odblokowany | Odblokowany | ||
Podkręcanie procesora | Nie | Tak | Tak | ||
Porty USB 2.0 | 6 | 6 | 4 | ||
Porty USB 3.2 Gen 1 | 2 | 2 | 0 | ||
Porty USB 3.2 Gen 2 | 1 | 2 | 8 | ||
Porty USB 3.2 Gen 2x2 | Brak | Brak | Brak | ||
Porty SATA 6 Gb/s | 2 + 2 (lub PCIe 3.0 2x) | 4 + 2 (lub PCIe 3.0 2x) | 4 + 4 (lub PCIe 4.0 4x) + 4 (lub PCIe 4.0 4x) | ||
SATA RAID | 0/1/10 | 0/1/10 | 0/1/10 | ||
Linie PCIe chipsetu | 3.0 4x | 3.0 8x | 4.0 8x | ||
PCIe 4.0 dla linii CPU (tylko Ryzen 3000/5000) | Nie | Tak | Tak | ||
Konfiguracja linii CPU | x16 + x4 | x16 + x4 x8/x8 + x4 | x16 + x4 x8/x8 + x4 | ||
TDP | 5 W | 5 W | 15 W | ||
Aktywne chłodzenie | Nie | Nie | Tak |
*Część płyt nieoficjalnie wspiera także starsze procesory Ryzen.
Porównanie chipsetów dla procesorów firmy Intel (seria 400) | |||||
---|---|---|---|---|---|
Model | H410 | B460 | H470 | Z490 | |
Obsługiwane procesory | Comet Lake | Comet Lake | Comet Lake Rocket Lake | Comet Lake Rocket Lake | |
Połączenie z CPU | 3.0 x4 | 3.0 x4 | 3.0 x4 | 3.0 x4 | |
Maksymalny zegar RAM | 2666/2933 MHz | 2666/2933 MHz | 2666/2933/3200 MHz | Odblokowany | |
Podkręcanie procesora | Nie | Nie | Nie | Tak (modele "K") | |
Porty USB 2.0 | 10 | 12 | 14 | 14 | |
Porty USB 3.2 Gen 1 | 4 | 8 | 8 | 10 | |
Porty USB 3.2 Gen 2 | Brak | Brak | 4 | 6 | |
Porty USB 3.2 Gen 2x2 | Brak | Brak | Brak | Brak | |
Porty SATA 6 Gb/s | 4 | 6 | 6 | 6 | |
SATA RAID | Brak | 0/1/5/10 | 0/1/5/10 | 0/1/5/10 | |
Linie PCIe chipsetu | 3.0 6x | 3.0 16x | 3.0 20x | 3.0 24x | |
PCIe 4.0 dla linii CPU (dotyczy Rocket Lake) | Nie | Nie | Tak (wybrane płyty) | Tak (wybrane płyty) | |
Konfiguracja linii CPU | x16 | x16 | x16 | x16 x8/x8 x8/x4/x4 | |
TDP | 6 W | 6 W | 6 W | 6 W | |
Aktywne chłodzenie | Nie | Nie | Nie | Nie |
Porównanie chipsetów dla procesorów firmy Intel (seria 500) | |||||
---|---|---|---|---|---|
Model | H510 | B560 | H570 | Z590 | |
Obsługiwane procesory | Comet Lake Rocket Lake | Comet Lake Rocket Lake | Comet Lake Rocket Lake | Comet Lake Rocket Lake | |
Połączenie z CPU | 3.0 x4 (Comet) 3.0 x8 (Rocket) | 3.0 x4 (Comet) 3.0 x8 (Rocket) | 3.0 x4 (Comet) 3.0 x8 (Rocket) | 3.0 x4 (Comet) 3.0 x8 (Rocket) | |
Maksymalny zegar RAM | 2666/2933/3200 MHz | Odblokowany | Odblokowany | Odblokowany | |
Podkręcanie procesora | Nie | Nie | Nie | Tak (modele "K") | |
Porty USB 2.0 | 10 | 12 | 14 | 14 | |
Porty USB 3.2 Gen 1 | 4 | 6 | 8 | 10 | |
Porty USB 3.2 Gen 2 | Brak | 4 | 4 | 10 | |
Porty USB 3.2 Gen 2x2 | Brak | 2 | 2 | 3 | |
Porty SATA 6 Gb/s | 4 | 6 | 6 | 6 | |
SATA RAID | Brak | Brak | 0/1/5/10 | 0/1/5/10 | |
Linie PCIe chipsetu | 3.0 6x | 3.0 12x | 3.0 20x | 3.0 24x | |
PCIe 4.0 dla linii CPU (dotyczy Rocket Lake) | Tak | Tak | Tak | Tak | |
Konfiguracja linii CPU | x16 | x16 + x4* | x16 + x4* | x16 + x4* x8/x8 + x4* x8/x4/x4 + x4* | |
TDP | 6 W | 6 W | 6 W | 6 W | |
Aktywne chłodzenie | Nie | Nie | Nie | Nie |
*Dodatkowe cztery linie dla dysku M.2 występują wyłącznie w procesorach Rocket Lake.
Test ASUS TUF GAMING B450-PLUS II. Lider wśród tanich płyt dla Ryzen
Kilka słów odnośnie ograniczeń nakładanych przez producentów
Patrząc na zaprezentowane dane, nie da się ukryć, że bardzo istotną różnicą między mostkami południowymi oraz konkurencyjnymi obozami, jest swoboda w dostosowywaniu ustawień CPU oraz RAM. W tej kwestii zdecydowanie bardziej przyjazne konsumentowi jest AMD, bo wszystkie chipsety w żaden sposób nie ograniczają maksymalnego zegara pamięci operacyjnej i do tego większość z nich, za wyjątkiem A320 i A520, nie blokuje także podkręcania procesora. Na drugim biegunie mamy Intela, który prezentuje niezwykle restrykcyjne podejście do tej kwestii. W efekcie, połowa spośród mostków południowych przewidzianych dla użytkowników domowych nie pozwala ustawić taktowania RAM ponad certyfikację kontrolera w procesorze (więcej szczegółów tutaj) - brak blokady mamy tylko na B560, H570, Z490 i Z590. Jeszcze gorzej jest, jeśli chodzi o overclocking CPU, gdzie wymagany jest zarówno model z literą "K" w nazwie, jak i płyta z chipsetem Z490 albo Z590, a to dodatkowy wydatek. Przy czym należy pamiętać, że sam fakt możliwości przeprowadzenia OC nie oznacza, że płyta główna podoła wyzwaniu, bo bardzo istotna jest też sekcja zasilania, która musi być na tyle mocna, aby być w stanie poradzić sobie ze zwiększonym apetytem CPU na prąd. Co więcej, VRM to ważny element również w przypadku zablokowanych mostków Intela, gdyż co prawda mnożnika podnieść nie pozwalają, ale odblokować limity mocy jak najbardziej, co w połączeniu z prądożernością niebieskich jednostek (szczególnie Rocket Lake) może stanowić niemałe wyzwanie dla płyty.
- Spodobało Ci się? Podziel się ze znajomymi!
- Udostępnij
- Tweetnij
- Skomentuj
Tagi
KomputeryPodzespoły komputeroweAMDIntel
Tomasz Cugowski Redaktor działu CPU / MOB
- ITHARDWARE.PL
- Poradniki
- Płyty główne
- Poradnik: różnice między chipsetami oraz dobór odpowiedniego dla siebie modelu